wymiary: 160x80x40
oznaczenie autorskie: nie sygnowane
opis: Wątki krytycznej analizy biologicznych i społecznych stereotypów dotyczących kobiet pojawiły się w twórczości Marii Pinińskiej-Bereś już na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, co pozwoliło niektórym krytykom uznać artystkę za jedną z prekursorek nurtu feministycznego w sztuce światowej.
Rzeźby, wywodzące się z własnych doświadczeń i intymnych przeżyć artystki, odnoszą się do determinujących je uwarunkowań kulturowych, zarówno tych kształtowanych przez wieki, jak i całkiem współczesnych, stanowiących „tu i teraz” naszego świata. Dzięki metaforyzacji, wprowadzeniu czynnika groteski i kpiny, wykraczają poza rejon prywatnego zwierzenia, nabierając cech intersubiektywnych. Nie tracą przy tym ani na chwilę – jak pisała Bożena Kowalska – swej symbolicznej, programowej i ostentacyjnej kobiecości.
Płonąca żyrafa przywołuje słynny obraz o tym samym tytule autorstwa Salvadora Dali. Podobnie jak w pracy hiszpańskiego surrealisty, dają się w niej wyróżnić dwa elementy: większy, wykonany ze spiralnie skręconej gąbki, skierowany ukośnie ku górze, biały, zaróżowiony u szczytu, przywołujący skojarzenia falliczne. Wzdłuż linii zwinięcia materiału widnieje wykaligrafowany napis „płonąca żyrafa”. Mniejszy element – stożkowata forma ze szczeliną podmalowaną na różowo – przypomina waginę. Artystyczne przetworzenie ludzkich narządów genitalnych kobiety i mężczyzny stanowi, jak się wydaje, współczesną formułę mitu Erosa, kosmicznej siły elementarnej, dzięki której powstał wszechświat.
Anna Budzałek
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Grupa Krakowska >>>