Ostatni etap twórczości Aleksandra Gierymskiego przypadł na jego pobyt we Włoszech. Źródłem natchnienia stał się dla artysty krajobraz okolicy Rzymu, zwanej Kampanią. Jakby na przekór dręczącej go depresji stworzone wówczas dzieła charakteryzuje rozżarzona słońcem paleta intensywnych barw. Kontynuując swe zainteresowania, w płótnach tych zgłębiał problemy luministyczne, eksperymentując również w zakresie materii malarskiej. Omawiany obraz ukazuje pagórkowaty krajobraz przecięty ukośnie linią rzeki. Wzdłuż obu jej brzegów rosną cyprysy, których sylwetki odcinają się negatywowo na tle nieba. Gierymski znakomicie oddał odrealniony nastrój leniwego letniego dnia. Przemyślana kompozycja, ukazana ze stosunkowo niskiego punktu widzenia, została ujęta w karby rytmicznych pionów i poziomów złagodzonych kulistymi kształtami koron drzew oraz miękkimi, nieregularnymi plamami chmur. Tak zbudowany krajobraz tworzy harmonijną, choć nieco monotonną całość. Natura została poddana analitycznej obserwacji pozwalającej na wydobycie słonecznego blasku oraz zależnej od niego zmienności barw. Gamę kolorów, kładzionych drobnymi, gęstymi pociągnięciami pędzla, tworzą odcienie zieleni, błękitu, fioletu, żółcieni i bieli. Dzieło charakteryzuje dążenie do osiągnięcia syntezy przedstawionego wycinka natury. Pozbawiony sztafażu, jakby zastygły w bezruchu krajobraz jest przeniknięty specyficznym, kontemplacyjnym nastrojem.

Aleksandra Krypczyk