technika / materiał: olej, deska
wymiary: 40 × 50 cm
opis: Lata 1888–1890 Aleksander Gierymski spędził w Monachium. Pociągało go nocne życie metropolii oraz ekspresyjna aura nocy lub zapadającego zmierzchu. W oparciu o studia plenerowe stworzył wówczas serię nokturnów miejskich, w których zgłębiał problemy formalne wynikające z silnych kontrastów światła i cienia, pojawiających się w efekcie rozjaśniania mroku za pomocą sztucznego światła gazowych latarń.
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3
klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>
wymiary: 40 × 50 cm
opis: Lata 1888–1890 Aleksander Gierymski spędził w Monachium. Pociągało go nocne życie metropolii oraz ekspresyjna aura nocy lub zapadającego zmierzchu. W oparciu o studia plenerowe stworzył wówczas serię nokturnów miejskich, w których zgłębiał problemy formalne wynikające z silnych kontrastów światła i cienia, pojawiających się w efekcie rozjaśniania mroku za pomocą sztucznego światła gazowych latarń.
Prezentowany obraz, przedstawiający nocny widok placu Wittelsbachów, stanowi olejne studium do ostatecznej kompozycji, przechowywanej dziś w Muzeum Narodowym w Warszawie. Zaprojektowany przez Leona von Klenzego klasycystyczny plac Wittelsbachów w Monachium należy do najpiękniejszych założeń urbanistycznych stolicy Bawarii. Na obrazie widzimy fragment ulicy z umiejętnie uchwyconym ruchem. Ukazane na pierwszym planie, skadrowane przypadkowo, jakby za pomocą aparatu fotograficznego, postacie kobiety i dziecka nikną w mroku. Pejzaż przenika mglista, wilgotna aura, a elementy architektury rozjaśnia stłumiona poświata latarń. Anegdota nie ma tu żadnego znaczenia, dla artysty liczy się przede wszystkim problem natury czysto formalnej – subtelne zróżnicowanie walorowego natężenia barw oraz oddanie rozpraszającego się w cieniach i półcieniach światła. Gierymski unika tu charakterystycznego dla siebie drobiazgowego wykończenia detali, formę buduje kolorem z pominięciem precyzji rysunku. Delikatna gradacja ciemnych barw została ożywiona czerwonymi akcentami widocznymi w strojach przechodniów. Zastosowana przez artystę technika znakomicie oddaje ekspresyjny walor nocy, miękko niwelujący wyrazistość planów i konturów.
Pomimo odniesionych sukcesów, w połowie września 1890 roku Gierymski zdecydował się na opuszczenie Bawarii i wyjazd do Paryża.
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3
klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>