wymiary: 141x251
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.d.: F. Pautsch. Lwów. 907
opis: Tematyka huculska należała do głównego nurtu zainteresowań Fryderyka Pautscha. Jego obrazy wpisują się w nurt fascynacji młodopolskich artystów życiem ludu, przede wszystkim podkrakowskich chłopów i podhalańskich górali, w których widziano plemienny żywioł narodu. Huculi, rusińscy górale Karpat Wschodnich, byli postrzegani jako ludzie jeszcze bardziej „pierwotni” i mniej „zepsuci” cywilizacją. Huculskie kompozycje Pautscha różnią się znacznie od obrazów jego kolegów z bronowickiego kręgu Włodzimierza Tetmajera. Nie studiuje on na sposób etnograficzny ubiorów i zwyczajów chłopskich i daleki jest od dokumentacyjnego realizmu. Kładzie nacisk na nastrój i ogólny wyraz sceny.
Pogrzeb wiejski, pierwsza wielkoformatowa i chyba najbardziej udana kompozycja Pautscha o tej tematyce, stanowi nie tylko uniwersalną opowieść o zmaganiu się człowieka z prawami natury. Jest symbolicznym portretem ludu Huculszczyzny, jego barwności, ale też owej „pierwotności”. Być może tę właśnie cechę podkreślać ma zbrutalizowanie twarzy uczestników funeralnej ceremonii, nadanie im wyrazu nierealnych, powykrzywianych masek. Dzieło malowane charakterystycznymi dla malarza szerokimi pociągnięciami pędzla, posiada wybitne walory dekoracyjne. Obraz powstał we Lwowie na podstawie szkiców rysunkowych wykonanych rok wcześniej na Pokuciu we wsi Przysłup nad rzeką Łukwą. Prezentowany wielokrotnie na wystawach m.in. w Wiedniu, Wenecji, Pradze i we Wrocławiu, stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł artysty.
Światosław Lenartowicz
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: A to Polska właśnie >>>