opis: Alicja Żebrowska należy do twórców debiutujących w latach dziewięćdziesiątych, którzy określani są mianem artystów krytycznych. Podejmują oni w swoich pracach tematy odnoszące się do relacji pomiędzy jednostką i społeczeństwem, z jego mechanizmami władzy politycznej, systemem norm prawnych i kulturowych, które często w sposób opresyjny dąży do sprawowania absolutnej kontroli nad ludzkimi myślami i ludzkim ciałem.
W instalacji Kiedy Inny Staje Się Swoim Żebrowska pokazała transseksualist(k)ę, która przekształciła swoje ciało zgodnie z własnym poczuciem tożsamości płciowej. Bohaterka dzieła – Sara – urodziła się jako mężczyzna, jednak jej psychika zawsze była kobieca. W konsekwencji Sara zdecydowała się na zmianę płci. Na lightboxach Żebrowskiej Sara przygląda się swemu odbiciu w lustrze. Artystka przedstawiła ją nie w konwencji bogini Wenus, ale jako przeglądającego się w lustrze Narcyza, a także – mającego jednocześnie cechy męskie i żeńskie Hermafrodytę. Tak jakby odwołując się do tradycyjnej ikonografii chciała zwrócić uwagę na to, że już w antycznej kulturze znalazło się miejsce dla odbiegającego od społecznej normy płciowej – Innego.
W towarzyszącym zdjęciom filmie Żebrowska pokazała Sarę poruszającą się w rytm odgłosów chirurgicznego zabiegu operacji zmiany płci, ujawniając sposób, w jaki współcześnie transseksualista – Inny, może znaleźć swoje miejsce w rzeczywistości, w której często wszelkie odchylenie od obowiązujących norm płciowych jest piętnowane społecznym wykluczeniem.
Dominik Kuryłek
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Poza Ciało >>>