wymiary: 88,5x69
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.d.: Boznańska 94
opis: W 1894 roku w Monachium powstało jedno z najdoskonalszych dzieł Olgi Boznańskiej – Dziewczynka z chryzantemami – prawdziwy popis kolorystyczny ograniczony do subtelnych odcieni barw srebrzystoszarych, ujętych w formę delikatnych pociągnięć pędzla. W wizerunku dziewczynki, ukazanej na tle neutralnej, białoszarej ściany, artystka stworzyła nowy typ portretu dziecięcego, zrywający z dotychczasową konwencją przedstawiania małych modeli w wytwornych strojach, w eleganckich i stylowych wnętrzach.
Stojąca samotnie, nad wiek poważna dziewczynka ubrana w skromną sukienkę i trzymająca w splecionych dłoniach jasne chryzantemy przykuwa uwagę bladą twarzą z dużymi, niesamowitymi w swej czerni, błyszczącymi jak w gorączce oczami. Wyraz tych oczu patrzących wprost, z napięciem, zaciekawieniem i śmiałością sprawia, że portretowana, niczym hipnotyzerka nawiązuje psychiczny kontakt z widzem.
Portret emanuje nastrojem zamyślenia, smutku, tajemnicy i niedopowiedzenia, zbliżonym do aury znanych i cenionych przez Boznańską wierszy Maurice’a Maeterlincka. O tym podobieństwie pisał w 1896 roku, na łamach paryskiej „Gazette des Beaux-Arts”, William Ritter. Autor dostrzegł w tym portrecie „dziewczynki o dziwnych, niepokojących oczach, jakby kroplach atramentu, które zdają się wylewać na chorobliwie bladą twarz, współczesny ideał postaci Maeterlincka” i dodawał: „Jest to dziecko enigmatyczne, które doprowadza do szaleństwa tych, co mu się zanadto przypatrują (…) i jest to tak przerażająca dziewczynka, tak jasna i biała, że budzi dreszcz”.
Urszula Kozakowska-Zaucha
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Ku Francji >>>