Mężczyzna z fajką, namalowany na rok przed rozpadem prężnie działającej grupy awangardowej, wyraźnie podany został ludowej stylizacji, z jednoczesnym „naiwnym” kubizowaniem i charakterystyczną, ograniczoną kolorystyką. Tło wizerunku stanowi ulubiony motyw formistów – tkanina układająca się w schematyczne fałdy. Portret nawiązuje także do dzieł tworzonych przez modela, czyli Tytusa Czyżewskiego – jednego z najwybitniejszych artystów polskich XX wieku i współtwórcy oraz teoretyka formizmu. Do jego najbardziej odkrywczych i ciekawych dokonań należały tzw. obrazy wielopłaszczyznowe, w których ukazywał wycinki rzeczywistości (często twarze) ujęte symultanicznie z różnych stron. Uproszczone i zgeometryzowane przypominały odbicia w pryzmatycznie ułożonych lustrach. Obok twarzy umieszczał elementy dekoracyjne, zaczerpnięte z ludowego malarstwa na szkle, w tym bardzo często draperie.

Mężczyzna z fajką jest nie tylko żartobliwym upamiętnieniem kolegi i jego twórczości; może być także uznany za potraktowaną humorystycznie wykładnię założeń malarskich grupy formistów.

Światosław Lenartowicz