wymiary: 50x40x18
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.d.: Mandze/K Laszczka/1902
opis: Feliks Jasieński (1861–1929) – pseudonim „Manggha” – wybitny koneser sztuki, mecenas i kolekcjoner był człowiekiem wszechstronnie wykształconym i uzdolnionym muzycznie. Swą działalnością na polu sztuki, poglądami, publikacjami, a także udostępnianiem zgromadzonych zbiorów, w tym bogatej kolekcji grafiki japońskiej i zachodnioeuropejskiej oraz przedmiotów użytkowych z Dalekiego Wschodu, wywarł duży wpływ na kulturę artystyczną Krakowa przełomu wieków XIX i XX.
Laszczka wyrzeźbił głowę „Mangghi” wyłaniającą się z porowatego bloku rzeźbiarskiego tworzywa. Ta formuła kompozycyjna, zdradzająca wpływ symbolistycznej sztuki Augusta Rodina (1840–1917), widoczna w wielu innych dziełach polskiego artysty, m.in. w Zrozpaczonej, nie była jedynie zabiegiem stylistycznym. Stanowiła metaforę losu człowieka, uwikłanego w egzystencję, daremnie usiłującego wyzwolić się z determinizmu własnego losu. Lekko pochylona, poważna, zamyślona twarz znawcy sztuki określa go jako człowieka wybitnego, należącego do elity umysłowej epoki. Tylko tacy ludzie – pisarze, artyści, naukowcy, wybitni lekarze, aktorzy – stawali się modelami Konstantego Laszczki. Stylistyka dzieła łączy je także z wpływem francuskiego impresjonizmu. Forma kształtowana wrażliwymi dotknięciami rąk w miękkim tworzywie nosi ślady każdego twórczego gestu artysty, pozostawiając powierzchnię chropawą, podatną na grę światła.
W Galerii Sztuki Polskiej XX wieku prezentowany jest także malarski portret Feliksa Jasieńskiego, pędzla Jacka Malczewskiego.
Wacława Milewska
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Koniec wieku >>>
zobacz również artykuły >>>