technika / materiał: olej, płótno
wymiary: 90x72
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.g.: WW/1900 [monogram wiązany]
opis: Autoportret Wojciecha Weissa, trzymającego w rękach kilka masek, to obraz symboliczny, egzemplifikujący ważne idee estetyczne Młodej Polski. Maska jako atrybut należy do sfery łączącej życie realne ze światem fikcji. Znana od starożytności, służyła sztuce i tym ludzkim poczynaniom, które do codzienności wprowadzały elementy nadrzeczywistości, pomagała metaforycznie zintegrować się ze sferą mitu. W literaturze i poezji, a także w sztukach plastycznych maska na ogół nie konkretyzuje się jako przedmiot, przyjmuje symboliczne formy. To w nich twórca skrywa swe myśli, słabości, fascynacje, nastroje, które uczynił przedmiotem artystycznej kreacji. Może wcielać je w portrety, pejzaże, dzieła o charakterze symbolicznym – przedstawiającym lub abstrakcyjnym. Maska pozwala nawiązać łączność z własnym, głębokim „ja”, „wyzwalając w nas głos silniejszy od naszego” (Carl Gustav Jung), obnażając archetypiczne zachowania i podświadome myśli, odnoszące się do fundamentalnych kwestii bytu – fenomenu i sensu istnienia, miłości, śmierci, miejsca we wszechświecie. „Ten, kto mówi praobrazami – pisał Jung – mówi jakby tysiącami głosów (...), a zarazem to, co opisuje, przenosi z dziedziny jednorazowości i przemijalności w sferę wieczystego bytu, los osobisty, podnosi do rangi losu ludzkości.” Dzieło sztuki pojmowane jako maska artysty służy więc tworzeniu jego personalnego mitu. Obraz zainspirowany został oszałamiającą dla młodego artysty atmosferą Paryża i refleksją nad odbiciami swego wizerunku w sklepowych witrynach. „Malować swój portret – pisał do rodziców z metropolii świata w 1897 roku. – Ale malować z taką precyzją, jak portrety renesansu. Patrzyliśmy na siebie w Paryżu: ja i on. Ręce – tak zwyczajnie malować – to nudne. We mnie kipi Paryż. Tysiące najprzeróżniejszych ras, namiętności i typów. Więc w rękach maski – maskarada uczuć. Na pierwszym planie maska kobiety, ale kobiety satanik, takiej, która dając rozkosz, zabija.” Metafizyka sztuki i problem walki płci będą fascynować artystę przez wiele lat.
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Koniec wieku >>>
wymiary: 90x72
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.g.: WW/1900 [monogram wiązany]
opis: Autoportret Wojciecha Weissa, trzymającego w rękach kilka masek, to obraz symboliczny, egzemplifikujący ważne idee estetyczne Młodej Polski. Maska jako atrybut należy do sfery łączącej życie realne ze światem fikcji. Znana od starożytności, służyła sztuce i tym ludzkim poczynaniom, które do codzienności wprowadzały elementy nadrzeczywistości, pomagała metaforycznie zintegrować się ze sferą mitu. W literaturze i poezji, a także w sztukach plastycznych maska na ogół nie konkretyzuje się jako przedmiot, przyjmuje symboliczne formy. To w nich twórca skrywa swe myśli, słabości, fascynacje, nastroje, które uczynił przedmiotem artystycznej kreacji. Może wcielać je w portrety, pejzaże, dzieła o charakterze symbolicznym – przedstawiającym lub abstrakcyjnym. Maska pozwala nawiązać łączność z własnym, głębokim „ja”, „wyzwalając w nas głos silniejszy od naszego” (Carl Gustav Jung), obnażając archetypiczne zachowania i podświadome myśli, odnoszące się do fundamentalnych kwestii bytu – fenomenu i sensu istnienia, miłości, śmierci, miejsca we wszechświecie. „Ten, kto mówi praobrazami – pisał Jung – mówi jakby tysiącami głosów (...), a zarazem to, co opisuje, przenosi z dziedziny jednorazowości i przemijalności w sferę wieczystego bytu, los osobisty, podnosi do rangi losu ludzkości.” Dzieło sztuki pojmowane jako maska artysty służy więc tworzeniu jego personalnego mitu. Obraz zainspirowany został oszałamiającą dla młodego artysty atmosferą Paryża i refleksją nad odbiciami swego wizerunku w sklepowych witrynach. „Malować swój portret – pisał do rodziców z metropolii świata w 1897 roku. – Ale malować z taką precyzją, jak portrety renesansu. Patrzyliśmy na siebie w Paryżu: ja i on. Ręce – tak zwyczajnie malować – to nudne. We mnie kipi Paryż. Tysiące najprzeróżniejszych ras, namiętności i typów. Więc w rękach maski – maskarada uczuć. Na pierwszym planie maska kobiety, ale kobiety satanik, takiej, która dając rozkosz, zabija.” Metafizyka sztuki i problem walki płci będą fascynować artystę przez wiele lat.
Wacława Milewska
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Koniec wieku >>>