Powszechny w sztuce nowożytnej i dziewiętnastowiecznym akademizmie antyczny temat stał się dla artysty pretekstem do ukazania wirtuozowskiego panowania nad formą rzeźbiarską. Kompozycja, oparta na dramatycznym kontraście postaci Rzymianina i bezbronnej, omdlałej kobiety, odznacza się wysokim poziomem ekspresji. 

Rzeźbiarz Antoni Madeyski, wielki zwolennik talentu Wójtowicza, ze swadą opisywał powstawanie dzieła: „Dwuletni termin na wykonanie pracy konkursowej […] dobiega końca, jest początek kwietnia 1890 roku. Koledzy Wójtowicza, dwóch Niemców, Węgier i Szwajcar, drugi rok pracują nad swymi dziełami. Temat kompozycji dowolny. Wójtowicz zabiera się do szkicu. Nakłada go, przerabia, męczy się i zmaga… […]. Pracuje zapamiętale, 20 lipca sąd konkursowy ma zawyrokować o nagrodzie. Wójtowicz coraz mizerniejszy, ale grupa postępuje z dnia na dzień. Ma chwile zniechęcenia, traci wiarę w zwycięstwo, w bezstronność sądu… Ale kolegom, jego konkurentom, miny rzedną coraz bardziej, z niepokojem patrzą na potężną, piękną figurę Rzymianina, na bezradnie przegięte przez jego ramię cudne ciało Sabinki”.

Agata Małodobry