Obraz Rusałki odzwierciedla fascynację Pruszkowskiego słowiańską mitologią oraz wiarą w życie pozagrobowe, której towarzyszył idealistyczny, daleki od chłodnego racjonalizmu stosunek do świata. Artysta podjął popularny motyw wabienia młodych mężczyzn przez fantastyczne kobiece postacie, nazywane rusałkami. Z czasem zaczęły one uosabiać romantyczny, nieosiągalny ideał, stając się wieloznacznym symbolem metafizycznej tajemnicy przyrody. W nocnej scenerii igrają trzy rusałki wyobrażone jako hoże dziewczęta w ukraińskich strojach. Ich nieodparty urok wabi wyobrażonego w oddali, nieświadomego zagrożenia chłopca. Na pierwszym planie leży ciało poprzedniej ofiary. Opracowany w stonowanym kolorycie pejzaż tonie w mroku, księżycowy blask wydobywa barwność stroju rusałek. Obraz wywoływał liczne komentarze. Największe kontrowersje wzbudzał nadmierny realizm i dosłowność dzieła przejawiające się w przedstawieniu fantastycznych, onirycznych istot jako pełnych życia chłopskich dziewcząt.

Aleksandra Krypczyk