Izabela z Poniatowskich Branicka (1730–1808) jeszcze w dzieciństwie zżyła się z młodszym bratem, Stanisławem Antonim, przyszłym królem Polski. W wieku osiemnastu lat wyszła za mąż za trzykrotnie od niej starszego Jana Klemensa Branickiego. Małżeństwo zostało zaaranżowane przez Familię Czartoryskich i Poniatowskich w nadziei, że pomoże im związać ze swoimi reformatorskimi planami jednego z najpotężniejszych magnatów Rzeczypospolitej. Niestety, Branicki uprawiał własną politykę, która prowadziła kraj do coraz głębszego upadku. Izabela wspierała go w różnych kolejach losu, nawet jeśli występował przeciw interesom jej rodziny. 
Przez całe życie była bliskim doradcą króla. Angażowała się w życie polityczne kraju, wspierając insurekcję kościuszkowską, wspomagała też działalność Komisji Edukacji Narodowej rozwijając szkolnictwo. Po śmierci Branickiego w roku 1771, wyszła za mąż za miłość swego życia, generała Andrzeja Mokronowskiego, z którym zrealizowała swe marzenie – zwiedziła Francję. Portret Izabeli Branickiej malowany przez Pera Kraffta, malarza szwedzkiego przebywającego w Polsce w latach 1767–1768, powstał na zlecenie Stanisława Augusta. Wraz z portretami innych członków rodziny królewskiej został umieszczony w Sali Jadalnej Pałacu w Łazienkach, w której na słynnych obiadach czwartkowych spotykali się intelektualiści, artyści i literaci.

Barbara Ciciora